نفوذ طراحان بزرگ زن هنوز در اداره‌های امروزی باقی مانده است
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، زنان همچنان اقلیتی از مالکان و رهبران در شرکت‌های معماری و طراحی را تشکیل می‌دهند و به‌طور فزاینده‌ای از این حوزه خارج می‌شوند. در ماه جهانی زنان، فرصتی است تا به مشارکت طراحان زن در این صنعت ادای احترام کنیم و همزمان چالش‌های موجود برای دستیابی به برابری را بررسی کنیم.
پیشگامان زن در طراحی و معماری
زنان در دهه‌های اخیر در طراحی اداری و معماری پیشتاز بوده‌اند، اما همچنان با موانع بسیاری روبه‌رو هستند. فلورنس نول باسیت، طراح و معمار فقید آمریکایی، در دنیای مردانه طراحی دهه ۱۹۵۰ به ستاره‌ای در مدرن‌گرایی تبدیل شد. آثار بی‌زمان او، از مبلمان مینیمالیستی گرفته تا الگوهای هندسی، هنوز در فضاهای امروزی کاربرد دارند. پس از او، زها حدید، معمار بریتانیایی-عراقی، با طراحی‌های آینده‌نگرانه و جسورانه‌اش که از خطوط سیال و زوایای تند بهره می‌برد، نام خود را در تاریخ ثبت کرد و جوایز متعددی دریافت نمود.
شارلوت پریاند، طراح فرانسوی، با مبلمان عملکردی و مینیمالیستی خود در چوب‌های خاص، و آیلین گِری، با تأثیرگذاری بر روشنایی و نساجی با نشانه‌هایی از آرت دکو، از دیگر چهره‌های برجسته‌اند. ری ایمز نیز، در همکاری با همسرش چارلز، با طراحی مبلمان تخته‌روغنی، اثری ماندگار بر صندلی‌های اداری امروزی گذاشت. در دوران معاصر، تاتیانا فون اشتاین با طراحی‌های شهودی و گرم برای رستوران‌ها و دفاتر، و پاتریشیا اروکیولا با تأکید بر رنگ و بافت، آینده طراحی را شکل می‌دهند.
طراحی‌های فلورانس نول باسلت، که در سال ۲۰۱۹ در سن ۱۰۱ سالگی درگذشت، هنوز الهام‌بخش فضای اداری امروزی هستند.
شکاف جنسیتی در صنعت معماری و طراحی
این زنان گوهرهایی نادر در حوزه خود هستند. گرچه زنان ۶۱ درصد از طراحان را تشکیل می‌دهند، کمتر از یک‌سوم موقعیت‌های ارشد را در اختیار دارند و تنها ۰.۱ درصد از شرکت‌های معماری و طراحی متعلق به آنهاست. شکاف دستمزد جنسیتی نیز بین ۵ تا ۲۹ درصد گزارش شده است. این نابرابری‌ها نشان می‌دهد که چرا بسیاری از محیط‌های کاری همچنان برای مردان طراحی شده‌اند.
با این حال، تغییراتی در حال رخ دادن است. رهبران شرکت‌ها به‌تدریج استراتژی‌های حساس به جنسیت را پذیرفته‌اند؛ از تنظیم دمای مناسب برای زنان گرفته تا ارائه خدمات مراقبت از کودکان در محل و ایجاد فضاهای تفریحی متنوع مانند اتاق‌های مدیتیشن یا عضویت در کلاس‌های یوگا.
زها حدید به خاطر ساختمان‌هایش با زوایای تند، مانند برج دومینیشن در مسکو، شهرت پیدا کرد.
چالش‌های زنان در محیط کار
محیط کار باید به فضایی تبدیل شود که زنان در آن رشد کنند، به‌ویژه که گزارش مک‌کینزی/لین‌این در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد زنان نسل X به‌دلیل خستگی احساسی، دوری از هدف و فشار تعادل بین کار و مراقبت از خانواده، به‌آرامی از این حوزه خارج می‌شوند. جنیفر ماس، کارشناس محیط کار، می‌گوید: «زنان سخت تلاش می‌کنند و دلسردی خود را نشان نمی‌دهند، اما ناگهان کنار می‌کشند. این آمار شگفت‌انگیز است، زیرا آنها شکایتی نمی‌کنند و ما از عمق مشکل آگاه نیستیم.»
نگرانی‌هایی نیز درباره واکنش اخیر علیه تنوع، برابری و شمولیت (DEI) وجود دارد که می‌تواند پیشرفت زنان را متوقف کند. در حال حاضر، درصد مدیران زن در سطح جهانی به ۱۰ درصد کاهش یافته و فرصت‌های شغلی با درآمد بالا برای زنان محدودتر شده است.
کارهای شارلوت پریاند هنوز بر معماری اداری امروزی تأثیر می‌گذارد.
آینده معماری و زنان
ارتباط مستقیمی بین این مسائل و حوزه معماری وجود دارد. زنان ۵۰ درصد فارغ‌التحصیلان معماری را تشکیل می‌دهند، اما تداوم حضورشان در این حرفه به تغییرات سریع وابسته است. دورته ماندروپ، معمار دانمارکی، در مقاله‌ای برای وب‌سایت Dezeen در مارس ۲۰۲۵، از شرکت‌های معماری می‌خواهد بررسی کنند که آیا زنان در رده‌های رهبری حضور دارند، آیا دستمزد برابر دریافت می‌کنند و آیا در همه سطوح شرکت دیده می‌شوند. او تأکید می‌کند: «هیچ عذری وجود ندارد. باید صنعتی بسازیم که زنان در آن امکان موفقیت را ببینند، وگرنه شکست خورده‌ایم.»
زنان در معماری و طراحی، از پیشگامانی چون فلورنس نول باسیت تا نوآوران امروزی مانند پاتریشیا اروکیولا، تأثیر عمیقی بر این صنعت گذاشته‌اند. با این حال، برای حفظ و تقویت حضور آنها، باید نابرابری‌ها رفع شود و محیط‌های کاری به شکلی طراحی شوند که نه‌تنها زنان را جذب کنند، بلکه آنها را به ماندن و پیشرفت ترغیب نمایند. آینده این صنعت به این تغییرات بستگی دارد.